Narcisme bij vrouwen

Narcisme bij vrouwen. In consulten wordt soms wel eens verteld door vrouwen dat hun partner of vriend narcist is. De verhalen beluister ik telkens heel invoelend, erover oordelen of een mening geven of het al dan niet het geval is, laat ik rusten. Belangrijker is om te kijken hoe een klant uit de prooi van een partner met een sterke narcistische persoonlijkheid kan geraken, maar dat het niet gemakkelijk is, blijkt uit de zeer vele verhalen.

Nu is het wel zo dat we allemaal narcistische trekjes hebben in ons, we hebben alles in ons, maar hoe een persoonlijkheid zich verder ontwikkelt hangt van zeer veel factoren af.

We moeten persoonlijkheidstyperingen niet gebruiken om iemand om de oren te slaan en helaas wordt dit wel gedaan. Verwijten is een teken van onmacht en verzet. Erkennen dat er wel een probleem is en dat er voor een probleem hulp gezocht mag worden, is een mogelijke eerste stap naar een stukje verandering.

Is er een onderscheid in het narcisme tussen mannen en vrouwen? Voor zover ik me daarover heb ingelezen, niet. Het beeld dat we hebben gevormd dat narcisme en psychopatisch gedrag eigen is aan een man, moeten we echt gaan herzien.

Het maakt ook geen verschil of je nou in een hetero of anders-geaarde relatie zit. We weten dat zowel de mannelijke als vrouwelijke energie in mannen en vrouwen aanwezig zijn. In homoseksuele en lesbische relaties is één van de beide die de mannelijke en vrouwelijke rol opneemt. Dat is een nog zeer oud gegeven, want uiteindelijk hoeft geen van beide de broek te dragen.

Hoe herken je vrouwen met een narcistische persoonlijkheid in een notedop?
Laat hen vertellen over hun relaties. Geen enkele relatie deugde. Aan elke partner was er iets fout. De ene partner dronk, de ander ging vreemd, nog een andere was teveel met geld bezig en gokte en nog een andere was blijkbaar toch niet de juiste . Luister heel aandachtig als dit de ingang is van een kennismaking.

Ze speelt het slachtoffer van alle relaties die ze heeft gehad, nooit zag ze haar aandeel, zag niet haar tekortkomingen, haar eigen blinde vlekken. Hele verhalen worden verteld vanuit ‘arme ik, ik heb dat gedaan voor hem of haar, ik heb stank voor dank gekregen, ik ben beetgenomen, belazerd en bedonderd’. Laat de belletjes rinkelen, want dit is een zeer duidelijk signaal dat je wel eens met een dame met narcistisch gedrag te maken kunt hebben. Met een aandeel wordt bedoeld om te erkennen dat je wel eens fout zit, dat je achterdochtig bent, dat je niet op de juiste toon communiceert en de moeite wilt doen dat te veranderen. Het aandeel wordt overwegend vertolkt als zijnde ‘ ik moest het geweten hebben, wat ben ik dom geweest, het overkomt me opnieuw === ik ben het slachtoffer en dat is mijn aandeel.’

Ga je toch door met deze dame, want ze is eigenlijk knap, lief, zorgzaam en attent en ja, je hebt wel compassie met dat kutverleden van haar dan staan je nog enkele andere dingen te wachten. Die kun je natuurlijk nog niet zien, want je bent ondertussen al in de ban van haar.

Je ziet het niet onmiddellijk wat er gebeurt. De belletjes zijn steeds vaker gaan rinkelen, maar eigenlijk is ze wel lief en zorgzaam, zolang je doet wat ze zegt. Doe je niet wat ze zegt, dan krijg je te maken met toenemende woede aanvallen. Wat dan meestal gebeurt, is dat jij degene bent die alles heeft veroorzaakt. Jij deugt niet, je bent nog slechter dan de vorige partners, je bent het slechtste wat haar ooit is overkomen. Jij staat wellicht aan de grond genageld, verbijsterd én verward.

In heel wat vakliteratuur las ik dat je de relatie kunt volhouden als je elke discussie best vermijdt, nergens tegenin gaat en elke diepgaande communicatie uit de weg gaat. Natuurlijk voelt ze dat je dit vermijdt en dat is dan wederom een reden om op het matje te worden geroepen.

Neen, het ligt niet aan haar, het ligt nooit aan haar. Als je maar braaf en onderdanig meegaat met haar eisen, dan houdt ze wel van je. Doe je maar iets van wat niet in het plan hoort, dan ben je per definitie gek, gestoord en deug je niet en moet jij veranderen.

Misschien ben je nu ook even verward en twijfel je toch aan alles wat je rond narcisme kunt lezen. Nu de typische uitdrukkingen die zowel mannen als vrouwen in de communicatie gebruiken zijn onder andere:
– Je ziet het helemaal verkeerd
– Doe eens wat aan jezelf
– Je hebt hulp nodig
– Dat heb ik niet of nooit gezegd
– Wat ben jij agressief
– Waarom doe je zo defensief
– Zoek het maar lekker uit
– Je haalt het slechtste in mij naar boven
– Je moet je gedrag veranderen
– Dat haal je zeker uit de boeken
– Je verziekt mijn leven
– Je overdrijft
– Doe niet zo dramatisch
– Je hebt dat helemaal verkeerd begrepen
– Het is altijd iets met jou

Zeer opvallend is dus de ‘jij ‘ communicatiestijl. Zelden zul je horen: ‘ Ik heb het gevoel dat, het raakt me…’ Dat je dus op een bepaald moment vol zit met ‘jij-boodschappen’, allergisch reageert, is niet te verwonderen. Niettemin ga jij wellicht zo hard twijfelen aan jezelf als je lang genoeg bereid bent te accepteren dat jij de oorzaak bent van alle problemen.

Sommigen willen wel ergens veranderen, omdat er wel het besef is dat de patronen zich blijven herhalen, anderen blijven ervan overtuigd dat ze dikke pech hebben en geen enkele partner deugt. Sommigen geven de indruk geholpen te willen worden, maar van zodra er sprake is van moeite doen om écht de oorzaken van dit gedrag aan te pakken, maken ze zichzelf groter en kunnen ze het allemaal zelf wel oplossen. Niet dus.

De oorzaken van narcistisch gedrag zijn zeer gelaagd en reikt vaak heel ver terug. Staar je niet blind op vorige levens, want ook dat is een handige manier om niets te moeten doen in het hier en nu. In wezen zijn we allen ooit wel als kind gekwetst geweest, en niet één keertje. Maar dat ons biografisch verleden ons als mens ernstig kan tekenen, laat zien dat de enige uitweg is: diepgaande therapie. Niemand is slecht, maar dat het verleden het slechtste in relaties naar boven kan halen, is een rauwe werkelijkheid.

De ultieme manier van zelfliefde is echt hulp aannemen, dwars doorheen alle pijn gaan, want zoals Cheiron in Ram ons sinds kort en voor de komende langere tijd laat ervaren, kunnen we er niet langer omheen. En voor jou, die ondertussen niet meer weet wie je werkelijk bent, afgemat en vervlakt, onzeker en verward is de vraag ‘ wat nu ‘.

Iedereen kan in de ban geraken van iemand met een sterke narcistische persoonlijkheid, je bent niet zwak, niet slecht, niet alles wat je ooit in vertwijfeling over jezelf hebt geloofd. Je hebt tijdig nodig om ook je eigen pijnlijke ervaringen te verwerken, met professionele hulp. En ook jij moet je herinneren dat je jezelf mag zijn, jezelf koesteren en omarmen in zelfliefde en de diepe pijnen en patronen ontwarren die je nog met je meedraagt. De ruimte om te zijn wie je werkelijk bent.

Inspirerende hartegroet

Mieke Box 45