Het is nooit genoeg

Het is nooit genoeg. Je haalt alles uit je leven. Tenminste, dat probeer je. Niets bijzonders, want dat proberen we wel allemaal. Ik had een gesprek met een dame die me vertelde om alles uit haar leven te proberen halen en zij ontdekte dat ze meer en meer last kreeg van extreem hoge eisen. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de mensen met wie ze leefde, waaronder haar partner en haar kinderen.

Eerder voelde ze zich trots op zichzelf. Trots om wat ze allemaal had bereikt en ook haar partner en kinderen waren best trots op haar. Het was haar tot voor kort allemaal gelukt; ze was gedreven in het bereiken van haar doelen en liet niets aan het toeval over. Ze constateerde dat ze het niet meer redde, ze was altijd maar bezig, non-stop bezig met doelen te bereiken. Ze bepaalde de doelen voor haar kinderen en haar kinderen hadden daar een uitgesproken visie over.
Het probleem dat ze ervoer was: ‘ik kan van niets meer genieten. Ik voel me zo somber, neerslachtig en leeg. Het is zo erg dat ik geen zin heb om ’s morgens op te staan.

Ik stel haar de vraag of er iets in haar doelen is veranderd? Ze antwoordt dat ze nog steeds hetzelfde doet, op dezelfde manier. Bijna verontschuldigend vertelt ze me behoefte te hebben aan vrije tijd, tijd voor zichzelf.
Het voelt heel dubbel, want tijd voor zichzelf nemen is onbekend terrein. De rode draad in haar leven is kost wat kost vooruit te komen, vooruit te moeten, de beste zijn in alles wat ze doet en in alles wie ze wil zijn. Ik luister naar haar verhaal en hoe sterk die behoefte leeft om te excellereren en te bewijzen dat ze alles perfect doet. De perfecte ondernemer, de perfecte partner, de perfecte moeder, de perfecte gastvrouw, de perfecte vriendin.

De buitenwereld ziet haar als perfect en sommigen benijden haar omdat ze alles zo perfect voor elkaar krijgt. Ze heeft het altijd als heel normaal gevonden, dus eigenlijk is ze nog niet eerder stilgestaan bij het feit dat ze zichzelf helemaal uitput. Haar leven is ‘doen’, altijd werken en altijd presteren. Ze verlegt al jaren haar grenzen, en ook de grenzen tegenover de mensen om zich heen. En dat breekt haar nu ook op. Haar vrienden haken een beetje bij beetje af, ze is vaak anderen aan het vertellen hoe ze succesvoller en beter kunnen worden.

Onder de mensen die heel hoge eisen stellen herkennen we drie typen:
– Mensen die zeer dwangmatig perfect willen zijn in alles wat ze doen.
– Mensen die zeer sterk op prestige zijn gericht.
– Mensen die een enorme hang hebben naar status.

Ben je zo geboren, denk je? Geen idee, maar er zijn zeker externe bronnen die deze gevoeligheid kunnen voeden en versterken.
Enkele bronnen kunnen hierbij onderzocht worden waardoor je, als je er toch last van hebt, deze kunt veranderen. Of dat gemakkelijk is, is weer een andere zaak.
– Kreeg je enkel liefde en aandacht als je volgens de normen van opvoeders presteerde?
– Misschien is/was één van je opvoeders/ouders iemand met heel hoge eisen/verwachtingen?
– Er ontstond op jonge leeftijd een diep schaamtegevoel als je niet voldeed aan de strenge eisen.
– Het gevoel van mislukken, falen, sociaal isolement, minderwaardigheid heeft je de drang naar perfectie als compensatie gevoed en versterkt.

De dame in kwestie was ervan overtuigd dat ze van nature uit heel erg gesteld was op perfectionisme, doch bij een dieper inkijken en invoelen, verzuchtte ze dat haar moeder heel strenge hoge eisen, waarden en normen had. Zelfs met een goed rapport, kreeg ze elke keer te horen dat het beter kon. Het moest alsmaar beter.
Ze bedankte me voor het verhelderend gesprek en besloot om aan die diepere kwesties aandacht te geven. Want, besloot ze, op die manier kon ze niet meer verder.
Een topper om te lezen is: ‘ De moed van imperfectie’ door de voor velen gekende Brené Brown.

Inspirerende hartegroet
Mieke Box 45