Eigenwaarde in de wereld

Als je bescheiden bent, kan je makkelijk een prooi worden voor vervelende mensen. Hoef je niet altijd vooraan hoeft te lopen en je je talenten voor lief aanneemt, kan je last krijgen van mensen die wat ongemakkelijker in het leven staan dan jij. Om te leren je ruimte te houden zijn er sinds de jaren ’80, van de vorige eeuw, enorm veel assertiviteitscursussen gegeven. Je zou denken dat iedereen het nu wel weet.

Algemene assertiviteit  In de sociale psychologie worden de volgende redenen gegeven waarom iemand geen ‘nee’ zegt: Het is prettig om de ander een plezier te doen, de ander is je de baas, je wilt de ander te vriend houden, ‘ja’-zeggen scheelt een hoop gedoe, je krijgt een dankbare blik. De laatste reden is toch wel erg sneu: jouw mening zou er niet toe doen.

Tegenover deze ideeën staan dan weer verschillende gesprekstechnieken die je moet helpen om voor jezelf op te komen. Ze staan uitgebreid beschreven op verschillende websites, waaronder www.leren.nl. Daarom bespreek ik ze hier niet uitgebreid, maar som ze even op: De zes A’s voor een assertief gesprek zijn: aandacht voor je gesprekspartner, aandacht voor je signalen, afstemmen, aanvullen, assertiviteit en alternatieven aanreiken.

Maar waarom zou je het nalaten om gezond voor jezelf op te komen?  Een mogelijke reden is, dat je uit een patroon komt waar (jouw) assertiviteit niet belangrijk was, maar je daar tegelijkertijd ook geen last van had. Het gaf geen problemen. Het op latere leftijd aanleren van assertiviteit is niet zo moeilijk. Het zijn een paar simpele regeltjes en je schiet weer een stuk op. Maar meestal zit het in iets anders:

Veel mensen die niet assertief reageren, hebben een positief wereldbeeld en denken dat andere mensen ook zo zijn.  Dan zie je de noodzaak van assertief reageren nog niet in. Juist die lieverds (want dat zijn het meestal) komen vaak van een koude kermis thuis. Want heel veel mensen zitten eigenlijk niet lekker in hun vel. Dat zeggen ze niet en ze willen het niemand laten weten. Maar het speelt wel door in hun houding naar anderen. Verder zijn er ook nog altijd gewoon vervelende mensen. Die doen nooit leuk en dat veranderd niet. En veel mensen proberen zich goed of succesvol of stoer, of iets dergelijks, voor te doen terwijl ze zich maar klein voelen en niet veel waard.

Waarom zou je wel voor jezelf opkomen?  Veel meer mensen dan je denkt, zijn jaloers. Jaloerse mensen hebben een pesthekel aan alles wat met kracht, succes en eigenwaarde te maken heeft. Dat zeggen ze natuurlijk niet direct. Maar je merkt het aan de nodeloze hatelijke opmerkingen of gedrag wat jou buiten spel zet. Als je niet weet dat dat vaker gebeurt dan je denkt, wil je nog wel eens proberen om alles toch tot een goed einde te brengen. Meestal kost dat alleen maar veel energie.

Niet voor jezelf opkomen heeft vaak te maken met niet weten dat mensen gewoon niet altijd leuk zijn. Weet je het wel , dan kan je aan de slag. Want niemand wil dat er over zijn grenzen gegaan wordt.

Als antwoord leer jij je goed af te sluiten.  De wereld is feller dan vroeger en het is nu wel nodig om je goed te kunnen afsluiten en afstand te nemen en vervolgens met veel plezier je eigen gang te gaan. Of het nu emotioneel is, over je werk gaat of over een liefdesrelatie. Het is heel goed voor jezelf, om alles wat van en ander aan kritiek op je heeft eens om te keren. Je kan alles wel goed, je hebt het wel goed gezegd, je weet alles al, etcetera. Dat mag. Als je dat doet, voel je ineens wat er echt aan de hand is. Het borrelt vanbinnen: Je wilt deze situatie helemaal niet! Laat dat gevoel je vuur geven en energie om je in te zetten voor je eigen waarden. Natuurlijk is het goed om assertieve vaardigheden te hebben en ze goed te gebruiken. Maar het is soms even handig om te weten waarom ook al weer: Niet iedereen is zo leuk en goed als jij!