Zelfmoord anders belicht

Zelfmoord anders belicht. Naast de vele vragen rond relaties, zijn er ook de vragen rond zelfmoord. In de maatschappij zijn de reacties vaak zeer oordelend vanuit het niet-begrijpen.
Eigenlijk willen de meeste mensen hun ‘lot’ zoveel mogelijk in eigen hand nemen, ook wat de grenzen van het leven betreft. Als de uur en de datum van een keizersnede wordt vastgesteld, waarom zouden we dan niet, voor onszelf kunnen bepalen wanneer het leven wat onszelf betreft ten einde is. Die kwestie belangt ook onze naasten aan.
Ik denk hierbij aan euthanasie en palliatieve sedatie. Hoe vaak gebeurt het niet dat terminale patiënten doorbehandeld worden? In hoeverre zouden we ons actief moeten bemoeien met ons levenseinde of het einde van onze naasten?
En waarom?
Zelfmoord is een drastische manier om een einde te maken aan het aardse leven. In alle lagen van de bevolking benemen mensen zich van het leven. Uit het leven stappen van dierbaren laat een shock achter in de omgeving van de overledene. Vaak heeft niemand het zien aankomen. Misschien waren er wel enkele tekenen, maar worden meestal pas later herkend. Degenen die achterblijven worstelen met schuldgevoelens. Waarom hebben we het niet gezien, niet opgemerkt. Waar zijn we aan voorbijgegaan? Waarom hebben we die tekenen niet ernstig genomen? Misschien hadden we het kunnen voorkomen.
Soms is het helemaal niet in te schatten en niet te voorkomen. Soms wel. En is dat de essentie? Als iemand ongeneeslijk ziek is, wat vertel je dan? Een verhaaltje van ‘houd moed’? Het wordt niet beter, maar houd moed.
Iemand zit helemaal vast in een uitzichtloze situatie. Wat zeg je? Het wordt beter, houd moed.
Het persoonlijke gevoel dat een situatie nooit zal veranderen. Overtuig je met de woorden dat het wel eens beter wordt? Houd moed.
Is er sprake van algemene levensmoeheid. Kom op, recht je rug, de zon schijnt, doe wat aan jezelf, pak jezelf bij de lurven. Houd moed.
Houd moed. Het wordt beter. Waar zijn wij bang voor om dit soort uitspraken te doen? Want dat is het. Slogans gebruiken, zoals de wereld bestaat uit citaten en slogans. Maar werkelijk de persoon in nood beluisteren. Waar zijn wij bang voor? Misschien voelen we ons al even belabberd, zien van veel dingen de zin niet in en worstelen we zelf wel met de idee: ik stop ermee. Mijn grootste voorbeeld is Elisabeth Kubler-Ross die de dingen weet te benoemen. En dat kan zeker rauw binnenkomen, maar ook dat maakt deel uit van het leven.
En dan maar oordelen over gepijnigde zielen die uit het leven stappen. Vooral de katholieke kerk die de grootste leugens verkondigt dat een zelfmoordenaar moet boeten, gestraft wordt.
Een doodzonde.
Er is géén straf, er is géén boetedoening. Het enige wat er is, is dat iemand het fysieke lichaam in een zeer korte tijd heeft verlaten. Bij een ‘natuurlijke’ dood wordt dit proces in zekere mate voorbereid.
Afhankelijk van hoe sterk iemand zich geïdentificeerd heeft met het lichaam, kan dit voor een overledene best als zwaar worden ervaren.
Mensen die met een psychiatrisch lijden te maken hebben, zijn op fysiek vlak altijd veel losser, mede door het gebruik van medicatie. De impact van medicijnen kan aanleiding zijn tot het beëindigen van het leven. In de beleving van deze mensen is zelfmoord de beste uitweg, voor henzelf en hun nabestaanden.
Zelfmoord heeft een aanzuigende werking op anderen en dit is ook de reden waarom de media daar heel voorzichtig mee omgaat. Maar kijk eens verder. Een beroemd persoon maakt een einde aan het leven, het nieuws wordt massaal verspreid. Wat denk je wat dit teweegbrengt?
Er zijn heel wat zelfmoorden die ‘mislukken’. Sommigen zijn achteraf gezien opgelucht dat ze het overleefd hebben en anderen doen een nieuwe poging. Het is niet te voorkomen.
Zelfmoord is de meest individuele beslissing die iemand kan nemen. En dat is best een heftige stelling en waarom? Omdat de oordelen vanuit het geloof er wel heel goed ingebakken zitten. De oordelen dat iemand wel heel zwak moet zijn geweest ontkracht ik in dit blog. Je moet er echt de moed voor hebben om bewust een einde aan het aardse leven te maken. Hoe de omgeving hiermee omgaat, is een zaak van iedereen persoonlijk. Zijn we nog echt betrokken met elkaar? Kan het ons nog raken dat iemand in zielenood is? Luisteren we nog echt naar de behoeften van de ander? Wat weten we eigenlijk van iemands motieven af? Bedroevend weinig tot niets. We hebben geen tijd om aanwezig te zijn, we hebben geen oor naar de pijn van iemand en walsen eroverheen met de lege woorden: houd moed, het komt wel goed.
Zie de goede daden, de goede werken die een dierbare overledene op aarde heeft verricht, want dat zal de weg in de geestelijke wereld verlichten. Nabestaanden kunnen deze dierbaren helpen door hem te omhullen met mooie gedachten; ook door hem regelmatig voor te lezen.
In deze enorme tijd van veranderingen, van loslaten, zijn veel mensen in ziele nood en al kunnen we niet vermijden dat iemand toch uit het leven stapt, oprecht nabij zijn, soms zonder woorden, zonder citaten of slogans, kan wonderen doen.
Warme hartegroet
Mieke Box 45