Selectief luisteren

Selectief luisteren: een valkuil in de communicatie deel 1

Eén van de valkuilen in communicatie is selectief luisteren. Horen wat je wilt horen. Het is een valkuil waar we allemaal mee te maken hebben, hoe deskundig we ook zijn in communicatie. Selectief luisteren komt bijna even vaak voor als passief luisteren.
Als je de boodschap hoort die je wilt horen, functioneer je misschien als een meer betrokken en begrijpend luisteraar. Maar als je niets wilt weten van die ene boodschap die wordt gebracht, krijg je de neiging af te haken of alleen maar op de boodschapper te reageren.

Eigenlijk ben je op consistente wijze inconsistent in je luistergedrag als je selectief luistert. Hoe kan je nu waarnemen dat iemand op selectieve manier luistert?
Gedragsmatig kun je enkele lichaamssignalen aanwijzen dat je gesprekspartner selectief luistert:

– Ongeïnteresseerd wegkijken.
– Er stilletjes bijzitten
– Wegkijken naar andere dingen of eventueel andere mensen
– Emotioneel reageren door bijvoorbeeld in de verdediging te gaan, of bij ieder punt tegenargumenten geven
– De gesprekspartner onderbreken, in de rede vallen én het gesprek overnemen
– Daarop aansluitend van onderwerp veranderen
– Een vragen stellen over iets wat hem of haar zelf aangaat, op een soms ondervragende manier, die niet past bij de boodschap die de gesprekspartner op dit moment deelt.

Grof, beledigend reageren, afhaken, vormen hindernissen in een gesprek. Hindernissen zorgen ervoor dat de luisteraar niet de volledige boodschap meekrijgt en creëert nog meer spanningen.

Het is eenvoudig in de val lopen en een selectieve luisteraar te worden. We hebben allen emoties en vooroordelen en soms maakt iets wat een gesprekspartner zegt die emoties en vooroordelen los.
We zijn dan niet alleen selectief in wat we horen, maar ook naar de gesprekspartner toe, en die manier wordt de boodschap gepresenteerd wordt. Hier wordt zeer snel geoordeeld en veroordeeld.

Een voorbeeld ter verduidelijking. Een van je vrienden komt langs om je iets te vragen. Je luistert goed, stelt je open en de boodschap wordt goed ontvangen. Je bent op je werk en één van je collega’s komt bij je langs. Je mag die collega niet echt omdat hij of zij een nogal drukke prater is. Wat doe je als die collega begint te praten? Je haakt af. Dat is precies selectief luisteren.

Door ons bewust te worden hoe we met elkaar communiceren, kunnen we de kunst ontwikkelen om van een passieve en selectieve luisteraar een oplettende luisteraar te worden.

Wat zijn de positieve gevolgen ervan? Je ervaart oprechte betrokkenheid, reageert minder kritisch, zowel non-verbaal als verbaal.

Wordt vervolgd in volgend blog.

Inspirerende hartegroet
Mieke Box 45