De ketel 

Als partners zich regelmatig aan elkaar ergeren, dit niet uitspreken omdat ze de ander willen sparen of omdat ze niets durven te zeggen, lopen ze het risico in het ‘ ketelpatroon ‘ te vervallen. Herkenbaar? Wekenlang alles inslikken terwijl de spanning tussen beiden toeneemt. Op een dag zegt de ene iets afkeurends tegen de ander en dan blijken ze allebei ‘op scherp ‘ te staan.  De ‘ ketel ‘ die in de voorbije tijd op druk is gekomen, explodeert. Alle opgespaarde ergernis, irritaties barsten eruit en worden ineens gespuid. Zo ontstaat een ruzie die in niet verhouding staat tot het meningsverschil of de kleine irritatie die eraan voorafging.
Partners kunnen dit patroon doorbreken door elkaar regelmatig te informeren over wat ze op het hart hebben en hun wensen uit te spreken. Dit vraagt oefening en dit is dus ook te leren.
Andere partners sparen niets op, ze gaan met elkaar om als twee wantrouwige cowboys . Van het moment dat de ene schiet, schiet de ander terug.Ook als het eerste schot helemaal niet voor de ander bedoeld was.
Kenmerkend voor dit ‘ ik schiet meteen patroon ‘ is dat partners niet naar elkaar luisteren of selectief luisteren.
Stelselmatig pikken ze slechts de negatieve informatie uit een boodschap op en elke boodschap wordt als een mogelijke aanval opgevat. Het resultaat is dat twee mensen zich tegen elkaar gaan verdedigen, terwijl dit eigenlijk niet nodig is.
Mensen die volgens dit patroon communiceren, lukt het niet om elkaar goed te informeren over de eigen beweegreden en wensen. Niet omdat er te weinig wordt gezegd, maar omdat de betekenis van wat er wordt gezegd, verloren gaat in de op elkaar afgevuurde woordsalvo’s…wantrouwen is het gevolg.
Omdat partners niet naar elkaar luisteren, maar er vaak wél wordt geschreeuwd denken ze dat de ander met opzet tegenwerkt. Om dit patroon te doorbreken is het belangrijk om te leren niet op elkaar te reageren voordat de een van de ander precies weet wat deze bedoelt.

In de beide communicatiepatronen gedragen de partners zich allebei op dezelfde manier. Allebei potten ze irritaties op of ze laten zich geen van beiden de kaas van het brood eten! Maar een ruzie-patroon kan er ook op uitdraaien dat partners elkaar steeds verder en dieper in tegengestelde rollen duwen! Hoe meer de een zegt, des te minder zegt de ander. Hoe overheersender de een, hoe teruggetrokkener de ander. Zo ontstaan in een verhouding ‘ rigide ‘ rollen. En hoe meer die rollen vastliggen, hoe moeilijker het wordt om doeltreffend te communiceren.

Als de een zich terugtrekt, zal de ander juist meer gaan zeggen, doorvragen, aandringen, in de hoop een reactie te ontlokken. Het resultaat hiervan is meestal een nog hartgrondiger zwijgende partner. Daarop gaat de ander nog meer aandringen. De een zwijgt, de ander praat verder.  Partners worden als het ware karikaturen van zichzelf en gaan de ander ook steeds meer als een karikatuur zien. Een verschil in aanleg tussen twee partners ( de een praat gemakkelijker dan de ander) wordt door een jarenlang ‘ scheef ‘ ruziepatroon versterkt.
Ook bij het doorbreken van dit patroon is het belangrijk dat de partners van elkaar te weten komen wat de ander echt denkt, echt voelt en dat ze hierover met elkaar in gesprek komen.

Dit is toch altijd mijn advies als onder meer relatietherapeute: bevraag elkaar, sta open voor elkaars zienswijze, elkaars gevoel, de hindernissen overwinnen en geen excuus blijven verkondigen dat hij of zijn niet kan praten.  Iedereen kan leren communiceren, ook al heb je het niet echt gezien in je gezin van oorsprong, dit blijven gebruiken als reden is een drogreden. Dat het inspanning vergt is een feit, en de een is nu eenmaal opener in de communicatie, doch een relatie waar een partner moet vernemen via vb een hulpverlener, vriend of medium, wat er in de ander omgaat is nooit maar dan ook nooit de juiste weg.  Over zoveel jaar is er in jullie communicatie amper iets veranderd…misschien is de relatie zelfs hierop gestrand.

Er is nog een factor die een invloed heeft op de communicatie en dat is MACHT! Ook dit is een ‘ klacht ‘ die ik vaak te horen krijg…geen gelijkwaardigheid in de communicatie. Wie deelt er de lakens uit? In relaties komt het niet zo vaak voor dat de een tegen de ander zegt: ‘ Ik ben de baas ‘. De strijd om de macht wordt meestal  vermomd gestreden! We zijn het bijvoorbeeld oneens over een bepaald onderwerp vb is het beter om als het vriest éérst de ruiten van je auto af te krabben of éérst de motor te starten , of we stellen ons onbuigzaam op vb ik kan niet meegaan naar je broer/ zus/ moeder…want ik moet vanavond mijn verslag maken voor het werk. Een strijd om de macht ontstaat uit angst om door onze partners gedomineerd te worden. Het gevolg hiervan is dat we zo min mogelijk aan elkaar toegeven, concessies doen. Toegeven kan nl terreinverlies betekenen! En op die manier ontstaat een vicieuze cirkel.

Heel nauw verbonden met machtsstrijd is het verschil tussen de letterlijke betekenis van wat partners tegen elkaar zeggen en de onderliggende boodschap ervan.
Als we iemand houden, hebben we nogal super romantische idealen over hoe de liefde er zou moeten uitzien, niet?
En één van die idealen is gelijkwaardigheid in denken en voelen. We bevestigen dat we bij elkaar horen door er overeenkomstige meningen, gedachten, wereldbeelden op na te houden…sterker nog: we gaan ervan uit dat onze partner, ons ideaalbeeld, wel zo een beetje dezelfde meningen op nahoudt. Als we vervolgens onze partner beter leren kennen blijkt nogal eens dat onze visies toch niet zo overeenstemmen…Het is moeilijk om het idee van een ideale liefde te rijmen met onderling verschillende gevoelens en meningen. Het gebeurt dus vaak dat de lieve vrede wordt bewaard ten koste van onze persoonlijke opvattingen en wensen. We zien de mate van overeenstemming als maat voor de kwaliteit van onze relatie. Een gevolg hiervan is dat we een groot belang hechten aan overeenkomst van mening: we moeten het met elkaar eens zijn/ worden!

We proberen zelfs onze mening dwingend op te leggen aan onze partners, in de angst dat onze relatie anders geen reden van bestaan heeft. Het verlangen naar overeenstemming kan ertoe leiden dat we elkaar nodeloos proberen te overtuigen van de juistheid van onze standpunten, opvattingen, meningen, idealen….Dat deze strategie een averechts effect heeft, blijkt in een volgend stadium.
Niemand vindt het leuk om de wet te worden voorgeschreven, bovendien wekt het irritatie en wrevel op. En stél nu dat we ons toch laten ‘ ompraten ‘, blijven we toch met dat gevoel zitten dat met onze wensen, onze meningen, onze visies, idealen geen rekening werd gehouden.
Bij een volgend meningsverschil zullen we nog meer ons best doen om de geldigheid van onze mening te accentueren…en als dit een tijdje doorgaat op die manier, ontwikkelen we overtuigingsstrategieën waar zelfs een advocaat zich niet zou voor schamen.
Het nemen van beslissingen en besluiten voor elkaar is kenmerkend voor relaties waarin wordt uitgegaan van ‘ gedeelde mening ‘. We nemen ongevraagd besluiten voor elkaar en lijken wel te vergeten dat een partnerschap uit twee verschillende mensen bestaat…dat hier ook snel irritatie kan ontstaan, hoef ik niet te herhalen.

Het bijna dwingende en obsessieve verlangen naar ‘overeenstemming ‘ kan ook leiden tot een uit elkaar drijven van elkaar. Om dit proces te doorbreken is het nodig dat we ons juist gaan richten op de verschillen tussen elkaar. Dat we aan elkaar duidelijk maken wat we precies belangrijk vinden en wat onze persoonlijke wensen en verlangens zijn. Daarbij gaat het niet om welke wens of welke emotie meer bestaansrecht zou hebben…het gaat erom dat we elkaar meer moeten gaan zien als twee onafhankelijke zelf-stand-ige mensen die elkaar leuk vinden, die elk eigen wensen, eigen belangen, eigen gedachtegoed hebben, die niet altijd in overeenstemming moet zijn met die van hun partner.

Het is pas op die manier dat er een cultuur van gelijkwaardigheid kan ontstaan tussen partners, in denken en voelen. Vanuit een wederzijds respect.
In ons streven naar gelijkwaardigheid gaan we gemakkelijk, heel gemakkelijk zelfs, voorbij aan de onderliggende verschillen. Persoonlijke wensen sneuvelen keer op keer in het streven naar volstrekte overeenstemming. We krijgen allebei het gevoel dat de ander ons niet begrijpt en dat ons gevoel er niet toe doet. We voelen ons als gevolg hiervan tekort gedaan, niet?

Dit kan veranderen als we leren leven met de verschillen die er zijn, en deze leren respecteren, in plaats van elkaar te willen beïnvloeden, intimideren, chanteren, kleineren, manipuleren….kunnen we leren de verschillen open en eerlijk te delen met elkaar en erover te praten.
Ik ben ervan overtuigd dat één en ander wellicht herkenbaar is, althans in vele gesprekken rond relaties herken ik de strijd die tussen partners heel sterk woedt….

Verbindend communiceren is de basis van een gezonde relatie…om op de vraag te antwoorden welke relaties meer kans hebben om duurzaam verder te groeien, zijn dit de relaties waarin ik meer in vertrouw dan relaties die gebaseerd zijn op controle en de behoefte aan zekerheid…onder dit alles zit een hele diepe angst om in de steek te worden gelaten. Het is niet nieuw meer om te lezen :’ Waar is angst is, kan geen Liefde zijn ‘…en dat horen velen niet zo graag, en toch is het niet anders.

Warme groet
Medium Mieke Moon Box 45
www.miekecoigne.com